Çölyak hastasının dikkat etmesi gereken 7 kural

     Çölyak hastalığı buğday, arpa ve çavdar içerisinde bulunan gluten adlı proteine karşı oluşan hassasiyettir. İnce bağırsakta villus dediğimiz çok sayıda kıvrımlar bulunur. Çölyak hastaları gluten içeren bir besin tükettiklerinde bağırsaklardaki villus kıvrımlarının harabiyeti gerçekleşmeye başlar. Buna bağlı olarak besin öğelerinin emiliminde azalmalar meydana gelir.Gluten içeren gıdalara: Gluten içeren buğday, arpa, çavdar yulaf ve bunlardan yapılan tüm ürünler diyetten çıkarılarak iyileşme sağlanır.

Çölyak hastasının aşağıdaki kurallara özellikle dikkat etmesi gerekmektedir.

1. Gluten içeren gıdalara: Gluten içeren buğday, arpa, çavdar yulaf ve bunlardan yapılan tüm ürünler diyetten çıkarılarak iyileşme sağlanır.
2.  Gizli gluten kaynaklarına: Gluten hassasiyeti olan kişilerin çok iyi etiket okuma alışkanlığı edinmeleri gerekmektedir. Buğday içermeyen bir ürünün glüten içermediği düşünülmemelidir.  Besinin etiketi içeriğinde buğday, arpa, çavdar veya bunlardan elde edilen katkı maddesi var ise tüketmemelidir. Arpa maltı, malt ürünü veya malt aroması olarak da isimlendirilebilir. Bu nedenle gizli glüten kaynaklarına dikkat edilmelidir.
3. Lif miktarını artırmaya: karbonhidrat ihtiyaçları giderme konusunda sebze ve meyvelerden destek almalıdırlar. Böylelikle lif vitamin ve mineral ihtiyacının karşılanması daha kolay olacaktır. Lif alımını artırmak için;

• Sebze ve meyve tüketimini arttırmak
• Keten tohumu ilave etmek
• Esmer pirinç tercih etmek
• Kurubakliyat tüketimini arttırmak
• Su tüketimini arttırmak
• Gerekli ise hekim/diyetisyen kontrolünde takviye lif kullanmak

4.  Öğünlerin dengeli olmasına: Çıkarılan besinler yerine dengeli bir şekilde alternatif besinlerin konulması sağlanmalı. Bu konuda uzman bir diyetisyenden destek alma konusunda tereddüt edilmemelidir.
5. Glutensiz besinler tüketmeye: Tahıl grubu için pirinç, pirinç unu, mısır ve mısır unu ile yapılmış ürünleri tercih etmelidirler.
6.  Çapraz bulaşma: Gluten içermediği halde glüten içeren besinlerle birlikte hazırlanan veya pişirilen besinlere de dikkat edilmelidir. Özellikle ev dışındaki tüketimlerde daha özenli olmakta fayda vardır.  
7. Vitamin-mineral takviyesi: Doktor önerisi ile eksikliği tespit edilen vitamin ve mineraller takviye edilmelidir

Çölyaklı bireyin nasıl besleneceğini öğrenmesi için mutlaka bir diyetisyenden destek alması gerekmektedir.

Uzman  Diyetisyen Fadime ŞENSES

07.09.2016