Çölyak Hastalığı ( Gluten Enteropatisi )

Çölyak hastalığı buğday, arpa ve çavdar içerisinde bulunan gluten adlı proteine karşı oluşan hassasiyettir. İnce bağırsakta villus dediğimiz çok sayıda kıvrımlar bulunur. Çölyak hastaları gluten içeren bir besin tükettiklerinde bağırsaklardaki villus kıvrımlarının harabiyeti gerçekleşmeye başlar. Buna bağlı olarak besin öğelerinin emiliminde azalmalar meydana gelir.

Hastalığın Belirtileri

İstemsiz kilo kaybı
Laktoz intoleransı
Anemi ( kansızlık)
Vitamin yetersizlikleri (folikasit, B12)
Karın ağrısı
Karında şişkinlik
Halsizlik
İshal
Deride kızarıklıklar,
Kaşıntı

Nasıl Teşhis Edilir?

Ön tanı için bazı kan testleri gerekli olsa da kesin tanı konması için ince bağırsak biyopsisi gerekmektedir.

Tedavisi

Çölyak hastalarının glütensiz diyetle beslenmeleri gerekmektedir. Gluten içeren buğday, arpa, çavdar yulaf ve bunlardan yapılan tüm ürünler diyetten çıkarılarak iyileşme sağlanır. Bu esnada gizli glüten kaynaklarına dikkat edilmelidir. Teşhis konulduğu andan itibaren diyet eğitimi, öğün planlaması, yaşam tarzı değişikliği sağlanmalı ve bu konuda gerekli destekleri alması sağlanmalıdır.

Diyette izin verilmeyen besinler

Tahıllar, buğday, çavdar, makarna, börek, bisküvi, bulgur, tatlılar, buğday unu ile hazırlanmış tatlılar, helvalar, pastalar, kekler

Süt ve türevleri; eritilmiş peynirler, buğday unu ilave edilmiş işlenmiş peynirler

Et ve türevleri; işlem görmüş sucuk, salam, sosis, hamburger köftesi, hazır köfteler

İçecekler; malt içeceği, bira, boza, viski, votka, şalgam suyu

Günümüzde artık çölyak hastalığı olanlar için ''glutensiz ürünler'' olarak adlandırılan özel üretilen besinler bulunmaktadır. Bu ürünler ekmek, makarna, bisküvi, kek gibi ürünler olup, glüten içermemektedir. Bu gıdaların üretiminde ise mısır nişastası, pirinç nişastası gibi glüten içermeyen karbonhidrat kaynakları kullanılmaktadır.

Çölyaklı bireyin nasıl besleneceğini öğrenmesi için mutlaka bir diyetisyenden destek alması gerekmektedir.

Uzman Diyetisyen Fadime Şenses

07.09.2016